Kiedy sąd może oddalić pozew o rozwód?

Wbrew powszechnie panującemu przekonaniu, nie każda sprawa rozwodowa tocząca się w sądzie, zakończy się rozwodem. Wielu osobom mylnie wydaje się bowiem, że jeżeli jeden z małżonków jest zdecydowany na rozwód i złoży pozew do sądu, nie ma innej możliwości aniżeli orzeczenie tego rozwodu. W rzeczywistości natomiast polskie prawo przewiduje kilka sytuacji, w których Sąd nie będzie mógł orzec rozwodu pomimo takiego żądania jednego bądź obu małżonków.

O tym kiedy Sąd może oddalić pozew o rozwód, dowiesz się z niniejszego artykułu.

Prawne możliwości orzeczenia rozwodu

Na początku należy wskazać na to kiedy Sąd będzie mógł orzec rozwód, a zatem jakie są pozytywne przesłanki jego orzeczenia zgodnie z polskim prawem.

Zgodnie z art. 56 § 1 k.r.o., jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby Sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Przesłankami do orzeczenia rozwodu jest zatem zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, które to przesłanki muszą wystąpić łącznie. Wspólnym pożyciem małżeńskim jest natomiast więź duchowa, fizyczna oraz gospodarcza występująca pomiędzy małżonkami.

Do rozkładu zupełnego dojdzie natomiast wtedy, gdy zerwaniu ulegną wszystkie wyżej wymienione więzi, przy czym rozkład ten nie jest jednorazowym zdarzeniem, a pewnym procesem zachodzącym w określonym czasie między małżonkami. Rozpad trwałości związku małżeńskiego oznacza z kolei powstanie między stronami takiej relacji, której naprawienie nie jest już możliwe, a okoliczności sprawy pozwalają sądzić, że małżonkowie już nigdy nie powrócą do wspólnego pożycia.

Negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, poza pozytywnymi przesłankami orzeczenia rozwodu, wyróżniają także przesłanki negatywne. Ich wystąpienie powoduje, że Sąd nie będzie mógł orzec rozwodu nawet, jeżeli pomiędzy małżonkami rzeczywiście nastąpił zupełny i trwały rozpad wszystkich trzech więzi i nawet, jeżeli zgodnie tego rozwodu chcą.

Zatem, rozwód nie jest możliwy w następujących przypadkach:

• jeżeli wskutek niego mogłoby ucierpieć dobro wspólnych dzieci małżonków,
• jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
• jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Oczywiście Sąd nie orzeknie rozwodu również wtedy, gdy uzna, że między małżonkami istnieje jeszcze choć jedna z trzech więzi, bądź gdy w opinii Sądu możliwe jest ponowne stworzenie tych więzi, a zatem „naprawienie” związku małżeńskiego.

Sprzeczność rozwodu z dobrem małoletniego dziecka

Będzie to taka sytuacja, w której Sąd uzna, że pozostanie rodziców w związku małżeńskim będzie dla dziecka lepsze, pomimo ustania pomiędzy rodzicami jakichkolwiek więzi, aniżeli ich rozstanie. Sąd musi wtedy uznać, że nawet pomimo istnienia konfliktu czy napiętej sytuacji między rodzicami, ich wspólne pozostanie lepiej wpłynie na stan psychiczny i rozwój dziecka. Oczywiście są to raczej sytuacje rzadkie, o szczególnych okolicznościach danej sprawy. Nie można bowiem zapominać, że przecież co do zasady każdy rozwód będzie powodował negatywne konsekwencje dla dzieci.

Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego

Najogólniej mówiąc, za zasady współżycia społecznego uznaje się ogół zasad moralnych, obyczajowych czy etycznych, którego nie zebrano jednak w sztywne ramy przepisów prawa, a mimo to uznaje się, że zasady te obowiązują. Najprostszym przykładem obrazującym sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego jest sytuacja, w której jeden małżonek jest ciężko, nawet nieuleczalnie chory i wymaga stałej opieki czy pomocy w codziennym funkcjonowaniu, a druga strona z uwagi na chorobę zażądała orzeczenia rozwodu. Wszystko jednak, podobnie jak w przypadku pozostałych dwóch przesłanek, zależy od oceny Sądu i okoliczności konkretnej sprawy.

Rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia

Jak zostało wskazane, Sąd nie może orzec rozwodu, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jako przykład można wskazywać sytuację, gdy jeden z małżonków przez lata zaniedbywał drugą stronę, nie wypełniał obowiązków małżeńskich, a ostatecznie okazało się również, że regularnie zdradzał małżonka. Następnie, zażądał rozwodu chcąc oficjalnie porzucić żonę i rodzinę. Jednocześnie po stronie drugiego z małżonków nie ma żadnej winy w rozpadzie pożycia. Jeżeli strona ta nie wyrazi zgody na rozwód, Sąd go nie orzeknie.

Podsumowując, w prawie polskim jest kilka sytuacji, w których Sąd, pomimo wystąpienia w małżeństwie zupełnego i trwałego rozpadu wszystkich trzech więzi, nie będzie mógł orzec rozwodu. Każdorazowo jednak wszystko zależy od szczególnych okoliczności danej sprawy, a ostatecznie decyzja ta ma charakter ocenny i zależy wyłącznie od Sądu rozpoznającego sprawę.

W razie jakichkolwiek innych pytań związanych z rozwodem, zachęcamy do kontaktu z adwokat Angeliką Rucińską, która z uwagi na posiadane doświadczenie, w szczególności w prowadzeniu spraw rozwodowych, udzieli profesjonalnej porady prawnej.