Rozwód – co trzeba wiedzieć?

Rozwód to zawsze ciężkie i stresujące doświadczenie, przede wszystkim dla małżonków, ale także ich najbliższych, w szczególności dzieci. Wiele osób, których związek małżeński już dawno przestał funkcjonować, a między żoną i mężem zanikły jakiekolwiek więzi i uczucia, jest zdecydowanych na rozwód, jednak boi się wystąpić do Sądu z pozwem o rozwód. Pojawia się wiele pytań i wątpliwości, a także obaw związanych z procesem rozwodowym.

Dlatego też celem rozjaśnienia poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane w pytania dotyczące rozwodu, przebiegu rozwodu w tym sporządzenia pozwu rozwód, postępowania rozwodowego przed sądem, tego jak się do rozwodu przygotować oraz kosztów i czasu trwania postępowania rozwodowego.

Czy rozwód jest drogi?

Bardzo często osobom chcącym wziąć rozwód wydaje się, że jest on na tyle kosztowny, że nie stać ich na proces. Wbrew pozorom rozwód nie jest drogi, a dodatkowo należy pamiętać, że istnieje możliwość wnioskowania do sądu o zwolnienie z ponoszenia kosztów procesu z uwagi na trudną sytuację finansową.

Co do zasady same koszty rozwodu to przede wszystkim 600 zł jako opłata od pozwu o rozwód, a w przypadku posiadania profesjonalnego pełnomocnika, na przykład adwokata, to także 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Jeżeli w sprawie rozwodowej nie ma potrzeby powoływania biegłych czy innych specjalistów, nie powinien on wygenerować więcej kosztów. Jeżeli żona złoży pozew o rozwód i go opłaci, a w wyroku rozwodowym Sąd uzna męża za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia, wtedy to on będzie musiał ponieść te koszty i zwrócić je żonie. Zatem tak naprawdę rozwód może być zupełnie darmowym procesem. W przypadku rozwiązania małżeństwa stron przez rozwód bez orzekania o winie sąd zwróci stronie powodowej połowę opłaty od pozwu o rozwód tj. 300 zł a pozostałą opłatę dzieli się między małżonkami po połowie.

Czy w procesie rozwodowym musi reprezentować mnie adwokat/radca prawny?

Oczywiście w procesie rozwodowym nie istnieje tzw. przymus adwokacko-radcowski.

Należy jednak pamiętać, że najczęściej rozwody są skomplikowanymi i długotrwałymi sprawami, w szczególności jeżeli staramy się o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednej ze stron. Również kwestie sporne dotyczące uregulowania kontaktów z dziećmi czy alimentów mogą wywoływać dodatkowy stres i poczucie bezradności. Charakter sprawy rozwodowej jest o tyle stresujący, że warto skorzystać z pomocy pełnomocnika np. adwokata, doświadczonego w sprawach rozwodowych. Dlatego zachęcamy do skorzystania z pomocy adwokata, który pomoże jak najlepiej zabezpieczyć nasze interesy w postępowaniu rozwodowym i przeprowadzić przez cały proces rozwodowy.

Ile trwa rozwód?

Na to pytanie niestety nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Jeżeli rozwód jest za zgodą obu stron i bez orzekania o winie, może zakończyć się nawet na jednej rozprawie. Z kolei w przypadku walki o to, który małżonek ma być uznany za wyłącznie winnego rozpadowi małżeństwa, posiadania przez strony małoletnich dzieci, konieczności powoływania biegłego, przesłuchania wielu świadków itp. rozwód może trwać nawet kilka lat. Na pewno potrzeba tu zatem dużej cierpliwości.

Jakie są korzyści z orzekania o winie?

Najczęstszy powód, dla którego małżonek decyduje się na złożenie pozwu o rozwód z wyłącznej winy drugiej strony to kwestia alimentów.

Jeżeli bowiem Sąd uzna, że wyłącznie winnym rozpadu małżeństwa jest np. mąż, niewinna żona będzie mogła żądać od niego dożywotnich alimentów (o ile nie zawrze nowego związku małżeńskiego) i to nawet wtedy, gdy nie znajduje się w niedostatku. Wystarczy, że wykaże, iż doszło do pogorszenia jej sytuacji materialnej. Roszczenie to oczywiście nie działa w drugą stronę, a zatem małżonek niewinny, nie będzie zobowiązany do utrzymywania winnego rozwodu nawet, gdyby znajdował się on w niedostatku.

Jak udowodnić winę małżonka?

Przed podjęciem decyzji o złożeniu pozwu o rozwód, należy się do tego dobrze przygotować. W szczególności jeżeli chcemy, aby Sąd orzekł rozwód z wyłącznej winy drugiej strony. Każdy dowód może być przydatny. W procesach rozwodowych są to przede wszystkim screeny rozmów, zdjęcia, nagrania głosowe czy wideo, zeznania świadków (dzieci, członków rodziny, najbliższych znajomych rodziny) – każdego kto ma wiedzę o tym, że małżonek który ma być wyłącznie winny rozwodu dopuścił się na przykład zdrady, popadł w alkoholizm czy stosuje przemoc psychiczną lub fizyczną.

Są to bowiem najczęstsze powody rozpadów małżeństw, wywierające wpływ w kwestii winy za rozwód.

Jak napisać pozew o rozwód?

Pismo procesowe jakim jest pozew o rozwód powinno zawierać w szczególności: datę i miejscowość sporządzenia, imię i nazwisko, PESEL, adres poczty elektronicznej oraz dane adresowe męża i żony, oznaczenie Sądu Okręgowego do którego jest składany, tytuł pisma (pozew o rozwód), dokładne określenie żądań (orzeczenie rozwodu np. z wyłącznej winy żony) oraz uzasadnienie.

W uzasadnieniu musimy należycie wykazać, że między małżonkami doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia i nie jest możliwym jego naprawienie. W uzasadnieniu należy też wymienić wszystkie dowody, które chcemy, aby Sąd przeprowadził.

Na końcu pozwu musi znajdować się nasz podpis. Do pozwu o rozwód poza wymienionymi w treści dowodami należy dołączyć także odpis skrócony aktu małżeństwa oraz odpisy skrócone aktów urodzenia małoletnich dzieci (jeżeli strony posiadają wspólne małoletnie dzieci) i potwierdzenie uiszczenia opłaty od pozwu. Zawsze warto jednak rozważyć możliwość skorzystania z pomocy adwokata doświadczonego w sprawach rozwodowych, który pomoże sporządzić jak najlepszy i najbardziej zabezpieczający nasze interesy pozew o rozwód.

Gdzie złożyć pozew o rozwód?

Pozew o rozwód zawsze składamy do Sądu Okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich jeszcze tam mieszka. Jeżeli nie, to do Sądu Okręgowego właściwy dla aktualnego miejsca zamieszkania strony pozwanej. Przed złożeniem pozwu warto jednak skonsultować się z adwokatem doświadczonym w sprawach rozwodowych celem ustalenia najlepszej strategii rozwodowej i planu działania.

Jak złożyć pozew o rozwód?

Gotowy pozew o rozwód można złożyć zarówno osobiście w biurze podawczym właściwego Sądu Okręgowego jak i wysłać pocztą.

W przypadku wyboru drugiej opcji, zalecamy tak ważne pisma wysyłać listem poleconym tak, aby mieć dowód nadania. Należy także pamiętać, że poza dowodami wymienionymi w pozwie i dowodem uiszczenia od niego opłaty, należy także dołączyć do pozwu o rozwód odpis aktu małżeństwa oraz odpisy skrócone aktów urodzenia małoletnich dzieci małżonków (o ile są). W przypadku jakichkolwiek problemów ze złożeniem pozwu o rozwód zachęcamy jednak do kontaktu z profesjonalnym adwokatem doświadczonym w sprawach rozwodowych, który odpowie na wszelkie pytania i pomoże złożyć pozew o rozwód prawidłowo.

Rozprawa rozwodowa – jak się do niej przygotować?

Jeżeli pozew o rozwód został skutecznie złożony, Sąd wyznaczy rozprawę. Najlepiej zawsze udać się na nią z profesjonalnym pełnomocnikiem, który nas reprezentuje, np. adwokatem.

Adwokat doświadczony w sprawach rozwodowych pomoże bowiem utrzymać nam nerwy na wodzy i choć trochę ukoi nasz stres, który w dniu rozprawy rozwodowej z pewnością jest na bardzo wysokim poziomie. Ważne, aby postarać się zachowywać naturalnie i z szacunkiem odnosić się do Sądu oraz strony przeciwnej. Co więcej, należy pamiętać, aby nie dać się porwać emocjom, nie krzyczeć, nie być agresywnym.

Czy na rozprawę obowiązuje strój galowy?

Na rozprawę najlepiej ubrać się w miarę swobodnie tak, aby w trakcie sprawy nie myśleć o tym, że jest nam niewygodnie i nie myśleć ciągle o ubiorze. Należy jednak pamiętać, że nie może to być strój niechlujny czy sportowy. W sądzie należy bowiem zachować elegancki i stonowany ubiór jak koszula, marynarka czy elegancka sukienka.

W przypadku kobiet ważne jednak, aby nie były to sukienki zbyt kuse czy z za dużym dekoltem. Ważne aby wyglądać schludnie i zadbanie, a to z uwagi na to, że dbając o zachowanie zasad sądowej etykiety okazujemy szacunek Sądowi oraz pozostałym uczestnikom postępowania.

Sąd orzekł rozwód – co dalej?

Przede wszystkim warto zwrócić się do Sądu o doręczenie nam odpisu wyroku rozwodowego, który może przydać się w niejednej sytuacji. Zawsze warto mieć go w swoich dokumentach, a zatem należy złożyć wniosek o doręczenie na nasz adres odpisu wyroku rozwodowego. Wniosek ten podlega opłacie, której potwierdzenie musimy dołączyć do wniosku.

Opłata wynosi 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron orzeczenia. Kolejna kwestia to zmiana nazwiska, o czym poniżej.

Jakie są skutki orzeczenia rozwodu?

Najważniejszy skutek orzeczenia rozwodu to ustanie więzi prawnych, wynikających z rozwiązanego małżeństwa, przede wszystkim:

• ustanie małżeństwa pomiędzy stronami,
• ustanie praw i obowiązków osobistych między małżonkami,
• ustanie wspólności majątkowej,
• ustanie ustawowego dziedziczenia po małżonku,
• ustanie po 300 dniach od rozwodu domniemania pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli jest ona w ciąży.

Rozwód a zmiana nazwiska

Oczywiście po rozwodzie jak najbardziej możliwym jest powrót do swojego nazwiska sprzed ślubu.

Jest to indywidualna decyzja każdego rozwiedzionego małżonka i nie jest to obowiązek. Należy jednak pamiętać, że w przypadku chęci powrotu po rozwodzie do nazwiska noszonego przed, trzeba zrobić to jak najszybciej składając oświadczenie w dowolny Urzędzie Stanu Cywilnego.

Działanie w tym zakresie jak najszybciej jest bardzo istotne, ponieważ po upływie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego proces zmiany nazwiska będzie dłuższy i bardziej skomplikowany, ponieważ wymaga przejścia pełnej procedury administracyjnej przewidzianej dla zmiany nazwiska z jakiegokolwiek powodu, nie tylko rozwodu.

Czy sam rozwód też trzeba zgłosić do Urzędu Stanu Cywilnego?

Nie, informacja o rozwodzie danej pary jest z automatu wysyłana do odpowiedniego USC przez sam Sąd, który ten rozwód orzekł. Wyjątkiem jest sytuacja, w której rozwód został orzeczony przez Sąd inny niż polski. W tym przypadku to obowiązkiem małżonków jest poinformowanie i zarejestrowanie rozwodu w odpowiednim USC.

Czy są sytuacje, w których rozwód nie jest możliwy?

Polskie prawo przewiduje kilka sytuacji, w których Sąd nie będzie mógł orzec rozwodu pomimo złożenia pozwu. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, rozwód nie jest możliwy w następujących przypadkach:

• Jeżeli wskutek niego mogłoby ucierpieć dobro wspólnych dzieci małżonków,
• Jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
• Jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

W razie jakichkolwiek innych pytań związanych z rozwodem, zachęcamy do kontaktu z adwokat Angeliką Rucińską prowadzącą kancelarię adwokacką w Poznaniu, doświadczoną z sprawach rozwodowych, która udzieli profesjonalnej porady prawnej w sprawie rozwodu i wszystkich związanych z nim kwestii.