Rozwód a adopcja – co dalej z dzieckiem?

Niejednokrotnie zdarzają się przypadki, w których małżonkowie decydując się na rozwód są w trakcie postępowania w sprawie adopcji dziecka. Czasem też rozwód następuje już po adoptowaniu dziecka. Pojawia się wtedy pytanie – co w takiej sytuacji dzieje się z dzieckiem? Czy wszczęcie postępowania rozwodowego zatrzymuje postępowanie w sprawie przysposobienia (adopcji) dziecka, bądź czy wpływa na rozwiązanie przysposobienia?

O tym jak rozwód rodziców wpływa na losy dziecka adopcyjnego oraz na procedurę adopcyjną dowiesz się z niniejszego artykułu.

Rozwód w trakcie postępowania adopcyjnego

O samym procesie przysposobienia (adopcji) dziecka i jego rodzajach pisaliśmy już w poprzednim artykule na naszej stronie. Natomiast niezależnie od tego, wymogi do otrzymania zgody na adopcje są bardzo rygorystyczne. W obecnych realiach w Polsce bardzo trudno jest adoptować dziecko, np. będąc samotną kobietą czy mężczyzną, a nie w sformalizowanym związku małżeńskim. Choć co prawda nasze prawo dopuszcza adopcję przez tzw. osobę samotną, to nie jest ona możliwa już w przypadku związków nieformalnych (partnerskich).

Zgodnie z prawem przysposobić dziecko może zarówno małżeństwo jak i osoba samotna. Nie jest dopuszczalne wspólne przysposobienie dziecka przez osoby pozostające ze sobą w związku nieformalnym. Niejako „preferowana” jest natomiast adopcja dziecka przez małżonków, bowiem tak sformalizowany związek daje większą gwarancję trwałości, która dla dziecka nieposiadającego rodziców biologicznych bądź od lat przebywającego w Domu Dziecka z innych powodów, jest niezwykle ważna. Dlatego tak często pojawia się pytanie – co w sytuacji, w której małżonkowie zdecydowali się na adopcje, są w trakcie procedury, a jednak mimo to coś zaczęło się między nimi psuć i zdecydowali się na rozwód?

Oczywiście jest kilka możliwości. Jeżeli rozwodzący się małżonkowie są co do tego zgodni, mogą oni z własnej woli po prostu przerwać procedurę przysposobienia i zrezygnować z adopcji. Jeżeli jednak para nie zdecyduje się na taki krok, istnieje też duża szansa, że sam Ośrodek Adopcyjny zakończy procedurę wydając decyzję negatywną i odmówi adopcji właśnie z uwagi na sytuację pomiędzy rodzicami. Ośrodek taki zawsze będzie kierował się dobrem dziecka, a znając specyfikę postępowań rozwodowych i tego jak często upływają one w atmosferze wrogości i silnego skonfliktowania małżonków, zdecydowanie nie posłużyłoby to dobru dziecka.

Z kolei, jeżeli tylko jeden z małżonków rozwodzących się w dalszym ciągu podtrzyma chęć adopcji dziecka, może on wystąpić i wziąć udział w procedurze jako tzw. osoba samotna. Jak zostało bowiem wskazane wyżej, według polskiego prawa, osoby niebędące w związku (tzw. singiel), również może starać się o przysposobienie dziecka. Rozwód nie stoi temu na przeszkodzie.

Rozwód po adopcji

W tej sytuacji zasadniczo nie dzieje się nic szczególnego. Jeśli dziecko jest już w pełni przysposobione przez rodziców i było adoptowane, na przykład 5 lat wcześniej, rozwód wpływa na relacje rodzicielskie tak samo jak w przypadku dzieci biologicznych. Oznacza to, że uregulowaniu przed Sądem (bądź np. w ugodzie, jeśli rodzice-małżonkowie nie są w konflikcie) będzie podlegała także sytuacja dziecka adoptowanego, tj. określenie komu powierzy się władzę rodzicielską i opiekę, jak będą wyglądały po rozwodzie kontakty rodziców z dzieckiem, u którego będzie miało ono swoje miejsce zamieszkania, a także kwestia alimentów. Wzajemne relacje między przysposabiającymi (małżonkami) nie mają bowiem wpływu na ustawowy zakres praw i obowiązków wypływających z przysposobienia zarówno dla przysposobionego (dziecka), jak i dla każdego z przysposabiających.

Podsumowując, wpływ rozwodu rodziców na adopcje dziecka będzie różnił się w zależności od tego czy adopcja była już dokonana i zakończona przed rozwodem czy też decyzja o wszczęciu postępowania rozwodowego zapadła w trakcie starania się o adopcje. W pierwszym z przypadków po rozwodzie rodziców dziecko adoptowane zachowuje to nazwisko, które uzyskało wskutek przysposobienia. Rodzice adopcyjni w dalszym ciągu mają prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Natomiast w sytuacji, w której procedura adopcji nie zakończyła się przed rozwodem, decyzja co do tego czy przerwać procedurę adopcyjną należy do małżonków bądź osób np. z Ośrodka Adopcyjnego kierującego procedurą, które mogą zadecydować, że w tym konkretnym przypadku z uwagi na rozwód, adopcja nie będzie zgodna z dobrem dziecka.