Jak dzieci przeżywają proces rozwodowy?

Rozwód to jedno z najtrudniejszych doświadczeń, z jakimi mogą zmierzyć się rodzice i dzieci. Decyzja o zakończeniu małżeństwa jest na ogół podejmowana po długim okresie przemyśleń i niejednokrotnie w wyniku konfliktów, które w znacznym stopniu odbijają się na całej rodzinie. W naturalny sposób pojawia się pytanie: czy rozwód może być dobry dla dzieci?

Czym jest rozwód?

Rozwód to formalne zakończenie małżeństwa przez sąd. W Polsce, zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd może orzec rozwód tylko wtedy, gdy między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że więzi duchowe, fizyczne oraz gospodarcze między małżonkami ustały, a ich odbudowa jest niemożliwa.

Postępowanie rozwodowe wiąże się nie tylko z zakończeniem związku małżeńskiego, ale również z uregulowaniem kwestii związanych z opieką nad dziećmi, obowiązkiem alimentacyjnym oraz kontaktami rodziców z dzieckiem. To właśnie te aspekty, które mają bezpośredni wpływ na życie dzieci, wymagają szczególnej uwagi zarówno ze strony rodziców jak i sądu.

Jak rozwód wpływa na dzieci?

Rozwód nie kończy odpowiedzialności rodziców za dzieci – przeciwnie, sąd podczas postępowania rozwodowego podejmuje decyzje, które mają zagwarantować dziecku stabilność i dobrostan w nowej sytuacji.

Kluczowe decyzje obejmują:

1. Władzę rodzicielską

Sąd musi ustalić, w jaki sposób będzie wykonywana władza rodzicielska po rozwodzie. Może m.in. powierzyć ją jednemu z rodziców, ograniczając drugiemu prawo do współdecydowania, lub pozostawić obojgu rodzicom, jeśli są w stanie współpracować.

2. Miejsce zamieszkania dziecka

Decyzja o tym, z którym rodzicem dziecko będzie mieszkać, ma kluczowe znaczenie dla jego codziennego życia. Często oznacza to również konieczność dostosowania do nowego otoczenia, szkoły czy kręgu znajomych.

3. Kontakty z drugim rodzicem

Sąd określa, jak będą wyglądały kontakty dziecka z rodzicem, z którym nie mieszka. Mogą to być regularne wizyty, rozmowy telefoniczne czy wakacyjne wyjazdy.

4. Obowiązek alimentacyjny

Rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, zobowiązany jest do finansowego wspierania jego wychowania. Wysokość alimentów zależy od potrzeb dziecka i możliwości zarobkowych rodzica.

Emocjonalny wpływ rozwodu na dzieci

Dla dzieci rozwód rodziców to często doświadczenie, które wywraca ich świat do góry nogami. Może to prowadzić do szeregu negatywnych emocji, takich jak:

• Poczucie winy – dzieci często uważają, że to one są przyczyną rozwodu rodziców.

• Lęk przed odrzuceniem – obawa, że jeden z rodziców zniknie z ich życia.

• Złość i frustracja – skierowane zarówno na rodziców, jak i na siebie.

• Smutek i żal – związane z utratą dotychczasowego życia rodzinnego.

Reakcje dzieci w różnym wieku

W zależności od wieku, poziomu dojrzałości oraz relacji z rodzicami, dzieci przeżywać będą w różny sposób proces rozwodowy rodziców.

• U młodszych dzieci: pojawiają się trudności z zasypianiem, lęki nocne, a nawet regres w rozwoju, np. powrót do moczenia się.
• U starszych dzieci: mogą wystąpić problemy z nauką, agresja, wycofanie społeczne lub izolacja.
• U nastolatków: rozwód rodziców często prowadzi do buntu, depresji lub eksperymentowanie z substancjami psychoaktywnymi.

Ważne jest, aby pamiętać, że to od rodziców zależy jak dobrze dzieci zniosą rozwód – kłótnie w ich obecności, nastawianie przeciwko drugiemu rodzicowi czy izolowanie ich od rodzica może nieść tylko i wyłącznie negatywne skutki w rozwoju emocjonalnym dzieci.

Pozytywne aspekty rozwodu dla dzieci

Choć rozwód kojarzy się głównie z trudnościami i emocjonalnym obciążeniem, w niektórych sytuacjach może przynieść również pozytywne zmiany w życiu dziecka. Dzieje się tak przede wszystkim wtedy, gdy rozwód kończy sytuację pełną konfliktów, napięć czy przemocy.

Możliwe pozytywne skutki rozwodu dla dziecka:

• Koniec toksycznej atmosfery w domu – gdy rodzice pozostają w małżeństwie pełnym kłótni, napięcia czy agresji, dzieci mogą odczuwać nieustanny stres. Rozwód, choć trudny na początku, może przynieść ulgę i pozwolić dziecku dorastać w spokojniejszym otoczeniu. Więcej na temat przemocy wobec dziecka przeczytasz tutaj.
• Poprawa relacji z rodzicami – po rozwodzie rodzice często bardziej koncentrują się na budowaniu jakościowego czasu spędzanego z dzieckiem. Może to poprawić więź emocjonalną i poczucie bezpieczeństwa dziecka.
• Lepsze środowisko wychowawcze – w przypadku, gdy rozwód eliminuje czynniki takie jak przemoc domowa, uzależnienia czy emocjonalne zaniedbanie, dziecko zyskuje możliwość wychowywania się w zdrowszym środowisku, co sprzyja jego rozwojowi.
• Nauka stawiania granic – dzieci wiele zachowań czerpią z postaw rodziców, już w ich dorosłym życiu odczuwalny może być wpływ dojrzewania w pełnym przemocy domu, mówiąc ,,nie” małżonkowi, uczymy dzieci stawiania granic i szanowania siebie i swoich uczuć.

Gdzie szukać pomocy psychologicznej dla dziecka?

Wsparcie psychiczne dla dziecka w trakcie rozwodu rodziców jest kluczowe, aby złagodzić negatywne skutki emocjonalne. Warto rozważyć skorzystanie z pomocy:

• Psychologa dziecięcego,
• Terapeuty rodzinnego,
• Szkolnego pedagoga,
• Grup wsparcia,

Jak pomóc dziecku w jak najlepszym przeżyciu procesu rozwodowego?

1. Komunikacja z dzieckiem

Warto wytłumaczyć dziecku, że rozwód nie jest jego winą, a decyzja rodziców wynika z ich problemów, nie z zachowania dziecka. Rozmowy muszą być dostosowane do wieku i dojrzałości dziecka.

2. Unikanie konfliktów przy dziecku

Spory między rodzicami powinny być rozwiązywane z dala od dzieci, które nie powinny być świadkami kłótni ani pod żadnym pozorem nie można angażować ich w konflikt. Na temat manipulacji dzieckiem podczas rozwodu przeczytasz tutaj.

3. Zapewnienie stabilności

Rutyna, stałe zajęcia i kontynuacja codziennych aktywności dziecka pomagają mu poczuć się bezpiecznie.

4. Dbanie o kontakty z obojgiem rodziców

Dziecko powinno mieć możliwość regularnego kontaktu z obojgiem rodziców, chyba że sytuacja (np. przemoc) wyklucza taką możliwość.

Pomoc prawna w Kancelarii Adwokackiej Angeliki Rucińskiej

Rozwód to trudny i złożony proces, dlatego tak ważne jest, aby przejść przez niego z odpowiednim wsparciem prawnym. Kancelaria Adwokacka Angeliki Rucińskiej oferuje kompleksową pomoc w sprawach rozwodowych, zapewniając swoim klientom profesjonalne doradztwo oraz reprezentację przed sądem.

Jeśli stoisz przed decyzją o rozwodzie lub już jesteś w trakcie tego procesu, skontaktuj się z Kancelarią Adwokacką Angeliki Rucińskiej, aby przejść przez niego w sposób profesjonalny i z troską o dobro Swoich dzieci.