Konsekwencje spowodowania kolizji pod wpływem alkoholu.

Statystyki jasno ukazują, że w Polsce problem nietrzeźwych kierowców w dalszym ciągu stanowi jedno z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Mimo akcji społecznych i wzmożonych kontroli oraz zaostrzenia kar, liczba pijanych kierowców na drogach wciąż jest wysoka. W 2023 roku kierowcy pod wpływem alkoholu byli sprawcami 1 600 wypadków drogowych (co stanowi 7,6% wszystkich wypadków), w wyniku których zginęło 251 osób (13,3% ofiar śmiertelnych) i odniosło obrażenia 1 741 osób (7,2% rannych). Jak wtedy wygląda sytuacja kierującego pojazdem, który spowodował kolizję pod wpływem alkoholu? Co mu za to grozi? O tym dowiesz się z niniejszego artykułu.

Jazda pod wpływem alkoholu a po użyciu alkoholu- czym się różnią?

Na wstępie warto przypomnieć, że stan po użyciu alkoholu to stan, w którym stężenie alkoholu we krwi kierowcy wynosi między 0,2 a 0,5 promila (0,1-0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza). Wówczas mamy do czynienia z wykroczeniem, określonym w art. 87 kodeksu wykroczeń. Sprawca wykroczenia podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych. W razie popełnienia wykroczenia orzeka się również zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Stan nietrzeźwości to stan, w którym stężenie alkoholu we krwi kierowcy jest wyższe niż 0,5 promila alkoholu we krwi (powyżej 0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza). W takiej sytuacji sprawca popełnia przestępstwo z art. 178a kodeksu karnego, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat 3 oraz zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata.

Kolizja a wypadek.

W kontekście powyższych rozważań należy wyjaśnić, czym różni się kolizja od wypadku. Pojęcia te nie są bowiem tożsame.

O kolizji możemy mówić w przypadku spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym w wyniku niezachowania należytej ostrożności. Z kolizją mamy również do czynienia, gdy następstwem spowodowania takiego zagrożenia będzie naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby trwające nie dłużej niż 7 dni.

Z wypadkiem mamy do czynienia wówczas, gdy na skutek naruszenia, chociażby nieumyślnie, zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, dochodzi do powstania u innej osoby obrażeń ciała, stanowiących średni uszczerbek na zdrowiu, ciężki uszczerbek na zdrowiu, albo śmierć.

Kluczowym aspektem pozwalającym rozróżnić wypadek od kolizji jest więc zależność między trwaniem skutków zdrowotnych a okresem czasowym trwającym powyżej 7 dni.

Spowodowanie kolizji pod wpływem alkoholu – skutki prawne.

Zgodnie z art. 86 § 1 kodeksu wykroczeń, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.

W wyroku z dnia 29 marca 2019 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu (sygn. akt IV Ka 174/19) wskazał, że: „Dla zaistnienia wykroczenia z art. 86 § 1 k.w. wystarczającym jest bowiem obiektywne stwierdzenie, że w skutek niezachowania należytej ostrożności przez obwinionego kierowcę spowodowane zostało zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, niezależnie od tego czy nastąpił skutek w postaci uszkodzenia mienia lub zdrowia bądź życia ludzkiego. Nie jest też istotne czy kierowca ponosi wyłączą odpowiedzialność za powstałą później kolizję drogową, ani czy inny współuczestnik ruchu drogowego jest za ten wypadek w jakikolwiek sposób współodpowiedzialny, gdyż zdarzenie to stanowi jedynie dowód popełnionego wykroczenia. Osoba odpowiadająca z art. 86 § 1 k.w. nie jest więc karana za uszkodzenie cudzego pojazdu a za samo stworzenie niebezpiecznej sytuacji w ruchu drogowym”

W § 2 wskazano natomiast, że kto dopuszcza się w/w wykroczenia, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości nie niższej niż 2500 złotych. W takim wypadku orzeka się również zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Odpowiedzialność za wykroczenie sprawcy, który dopuścił się kolizji drogowej, będąc w stanie po użyciu alkoholu jest więc zaostrzona.

Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu – skutki prawne.

Odpowiedzialność karna sprawcy wypadku drogowego wynika natomiast z art. 177 kodeksu karnego. W § 1 w/w przepisu wskazano, że kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 k.k. (średni uszczerbek na zdrowiu – powyżej 7 dni) podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Zatem nie każde więc spowodowanie wypadku będzie skutkować odpowiedzialnością z artykułu 177 § 1 k.k., ponieważ warunkiem uznania wypadku za przestępstwo jest naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby, które trwa powyżej 7 dni.

Warto zwrócić w tym miejscu uwagę na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 18 listopada 1998 r., sygn. akt I KZP 16/98, zgodnie z którym „Nie popełnia przestępstwa, kto naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała lub rozstrój zdrowia trwające nie dłużej niż 7 dni”. Spowodowanie więc uszczerbku na zdrowiu trwające nie dłużej niż 7 dni nie będzie zatem stanowić przestępstwa, lecz może być oceniane jedynie na gruncie Kodeksu wykroczeń.

Jeżeli natomiast następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (art. 177 § 2 k.k.).

Ustawodawca zaostrzył jednak odpowiedzialność karną sprawców wypadków, którzy w chwili zdarzenia znajdowali się pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji Sąd, skazując sprawcę przestępstwa określonego w art. 177 § 1 k.k., orzeka karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę do górnej granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę. Ponadto sąd orzeka również zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju i to na okres nie krótszy niż 3 lata (maksymalny okres wynosi 15 lat).

Z kolei, gdy sprawca wypadku drogowego, w którym inna osoba poniosła śmierć albo ciężki uszczerbek na zdrowiu, prowadził pojazd pod wpływem alkoholu, sąd orzeka karę pozbawienia wolności w wysokości:

1. nie niższej niż 3 lata, jeżeli następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby albo następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia,
2. nie niższej niż 5 lat, jeżeli następstwem czynu jest śmierć człowieka, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia w przypadku katastrofy, a 20 lat pozbawienia wolności w przypadku wypadku.

W takiej sytuacji sąd orzeka również zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Jeżeli byłeś uczestnikiem kolizji drogowej lub wypadku i chciałbyś dowiedzieć się, jakie przysługują ci prawa, zapraszam do bezpośredniego kontaktu z moją kancelarią adwokacką w mieście Poznań. Jako adwokat prowadzę sprawy dotyczące wypadków drogowych.