Przepadek pojazdu za prowadzenie pod wpływem alkoholu

Jedną z najnowszych zmian wprowadzonych w tym roku w prawie karnym jest instytucja tzw. przepadku pojazdu. Nowelizacja kodeksu karnego w tym zakresie obowiązuje od marca 2024 roku i znacznie zaostrza dotychczasowe przepisy odnoszące się do przestępstwa polegającego na prowadzeniu pojazdów pod wpływem alkoholu. Na tej kanwie wprowadzono również dodatkowy, dolegliwy dla sprawców tego przestępstwa środek, a mianowicie przepadek pojazdu.

O tym czym jest przepadek pojazdu, kiedy i wobec kogo można go zastosować oraz jakie są konsekwencje tego przepadku, dowiesz się z niniejszego artykułu.

Kiedy prowadzenie pod wpływem alkoholu to przestępstwo?

Na początku należy wskazać kiedy do czynienia będziemy mieli z przestępstwem polegającym na prowadzeniu pojazdu pod wpływem alkoholu. Czyn ten może bowiem niekiedy stanowić jedynie wykroczenie i wtedy, przepadek pojazdu nie będzie mógł być orzeczony.

O tym czy jazda pod wpływem alkoholu będzie stanowić przestępstwo czy wykroczenie decydować będzie bowiem ilość alkoholu w organizmie u kierowcy. Badane jest to przede wszystkim alkomatem, jednak zdarza się także poprzez pobranie krwi. Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń, do wykroczenia polegającego na prowadzeniu pojazdu w stanie po użyciu alkoholu dojdzie, jeżeli:

• stężenie alkoholu we krwi sprawcy wyniesie od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu;
• obecność alkoholu w wydychanym powietrzu u sprawcy wyniesie od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm3.

Jeżeli natomiast w przypadku kierowania pojazdem pod wpływem alkoholu, jego zawartość u sprawcy wynosi:

• we krwi ponad 0,5‰,
• w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość,

będziemy mówić o stanie nietrzeźwości, który spowoduje po stronie sprawcy odpowiedzialność karną. Czyn polegający na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości, stanowi już przestępstwo. Zgodnie bowiem z art. 178a k.k. kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Szerzej o powyższym zagadnieniu pisaliśmy w artykule TUTAJ: https://rucinska-adwokat.pl/nieruchomosci/konsekwencje-prawne-za-prowadzenie-pojazdow-pod-wplywem-alkoholu/.

Kary za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu

Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem, które zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli w wyniku takiego czynu nastąpi śmierć innej osoby, sprawca może zostać skazany nawet na 12 lat pozbawienia wolności. Oprócz kary pozbawienia wolności, za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu grożą również:

• grzywna,
• zakaz prowadzenia pojazdów,
• zobowiązanie do wpłaty na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym,
• konfiskata (przepadek) pojazdu.

Przepadek pojazdu – na czym polega?

Przepadek samochodu to środek, który wobec sprawcy omawianego przestępstwa może orzec Sąd. Polega on na przejściu prawa własności pojazdu na rzecz Skarbu Państwa. Oznacza to, że dotychczasowy właściciel traci prawo do dysponowania swoim pojazdem.

Pojawia się zatem pytanie – co w sytuacji, jeżeli osoba nietrzeźwa kierowała pojazdem cudzej osoby, np. pożyczonym? Zgodnie z art. 44b § 2 k.k., jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca zbył, darował lub ukrył podlegający przepadkowi pojazd, orzeka się przepadek równowartości pojazdu. Oznacza to, że sprawca będzie musiał za popełnione przestępstwo na rzecz Skarbu Państwa uiścić kwotę stanowiącą równowartość pieniężną pojazdu, którym kierował w chwili popełnienia przestępstwa. W praktyce przepadek równowartości pojazdu zdarza się częściej aniżeli przepadek samego pojazdu – użytkowany samochód często stanowi bowiem własność innej niż sprawca przestępstwa osoby lub podmiotu (np. pojazdy użytkowane w ramach leasingu, współwłasność majątkowa małżeńska).

Obligatoryjny przepadek pojazdu

Co istotne, polskie prawo określa sytuacje, w których Sąd musi (a nie tylko może według własnego uznania) orzec przepadek pojazdu bądź jego równowartości.

Sąd obligatoryjnie orzeka przepadek pojazdu jeżeli zawartość alkoholu w organizmie sprawcy była wyższa niż 1 promil we krwi lub 0,5 mg/dm³ w wydychanym powietrzu albo prowadziła do takiego stężenia, a sprawca popełnił jedno z poniższych przestępstw:

• spowodowanie wypadku/katastrofy komunikacyjnej (art. 173 k.k.),
• spowodowanie niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji (art. 174 k.k.),

bądź jeżeli sprawca jednego z wyżej wymienionych przestępstw zbiegł z miejsca zdarzenia, a w chwili zdarzenia znajdował się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.

Podsumowując, prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje prawne. Oprócz utraty prawa jazdy, wysokich grzywien i kary pozbawienia wolności, kierowcy muszą liczyć się z przepadkiem samochodu. Zależnie od okoliczności sprawy, może on być zastosowany przez Sąd według jego uznania bądź też będzie orzeczony obowiązkowo. Jeśli zostałeś zatrzymany za jazdę pod wpływem alkoholu, warto zasięgnąć porady prawnej i skonsultować się z adwokat Angeliką Rucińską specjalizującą się m.in. w prawie karnym.