Cofniecie pozwu o rozwód – czy jest możliwe?

W dzisiejszych czasach coraz więcej małżeństw podejmuje decyzję o zakończeniu związku małżeńskiego. Decyzja ta najczęściej kończy się złożeniem przez jednego z małżonków do Sądu pozwu o rozwód. Warto mieć na uwadze, że rozwiązanie małżeństwa możliwe jest jedynie na podstawie wyroku Sądu, po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem małżonków. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że już po złożeniu pozwu o rozwód, w toku sprawy rozwodowej, małżonkowie dochodzą do porozumienia i chcą dać sobie jeszcze jedną szansę na uratowanie związku.

Czy w przypadku złożenia pozwu o rozwód istnieje możliwość jego cofnięcia? Jeśli tak, to na jakim etapie postępowania jest to dopuszczalne? W jaki sposób skutecznie cofnąć pozew o rozwód? Jakie konsekwencję się z tym wiążą? Na te i inne pytania odpowiedź znajdziesz w niniejszym artykule.

Czy można cofnąć pozew o rozwód?

Tak, cofniecie pozwu o rozwód jest możliwe praktycznie na każdym etapie toczącego się postępowania. Niewiele osób wie, że można nawet cofnąć pozew o rozwód już po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji, aż do momentu uprawomocnienia się orzeczenia. Należy jednak pamiętać, że to, na jakim etapie postępowania złożymy oświadczenie o cofnięciu pozwu będzie miało istotne znaczenie dla dalszego toku sprawy.

Cofnięcie pozwu o rozwód do czasu rozpoczęcia rozprawy rozwodowej.

Zgodnie z ogólną normą wyrażoną w art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy. Powyższe oznacza, że do momentu rozpoczęcia rozprawy w sprawie o rozwód powód (osoba składająca pozew) będzie mógł cofnąć pozew o rozwód w drodze jednostronnego oświadczenia, tj. bez zgody współmałżonka. Warto jednak zaznaczyć, że taka możliwość występuje jedynie w sytuacji, gdy pozwany małżonek nie zajmie jeszcze żadnego stanowiska w sprawie (nie złoży odpowiedzi na pozew), bądź też w odpowiedzi na pozew będzie domagał się oddalenia powództwa (inaczej mówiąc nie wyrazi zgody na rozwód). Wówczas dla skutecznego cofnięcia pozwu o rozwód wystarczające jest złożenie przez stronę powodową oświadczenia do sądu o cofnięciu pozwu.

W przypadku jednak, gdy pozwany w swojej odpowiedzi na pozew zażąda rozwodu, wówczas Sąd będzie prowadził sprawę i nie uwzględni oświadczenia powoda o cofnięciu pozwu. W takiej sytuacji, bez zgody pozwanego małżonka nie będzie możliwe skuteczne cofniecie pozwu o rozwód przez powoda.

W jaki sposób cofnąć pozew o rozwód?

Jak już wskazano wyżej, dla skutecznego cofnięcia pozwu o rozwód konieczne jest złożenie przez powoda oświadczenia o cofnięciu pozwu. Oświadczenie to można złożyć ustnie na samym początku rozprawy, tj. od razu po wywołaniu sprawy i sprawdzeniu obecności. Najczęściej jednak takie oświadczenie składa się pisemnie do Sądu, przed wyznaczonym terminem rozprawy, w dwóch egzemplarzach, w którym krótko uzasadnia się, dlaczego powód decyduje się na cofnięcie pozwu.

W razie cofnięcia pozwu o rozwód na piśmie przed rozprawą, w sytuacji gdy zgoda pozwanego na cofnięcie pozwu nie jest konieczna, Sąd odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego małżonka. Małżonek  pozwany może wówczas w terminie dwóch tygodni złożyć wniosek o przyznanie kosztów, które poniósł. 

W przypadku, gdy zgoda pozwanego małżonka jest konieczna, Sąd po otrzymaniu oświadczenia o cofnięciu pozwu o rozwód wezwie współmałżonka do złożenia oświadczenia, czy wyraża zgodę na cofnięcie pozwu o rozwód. Warto pamiętać, że w przypadku gdy pozwany nie złoży oświadczenia o wyrażeniu zgody na cofnięcie pozwu o rozwód w wyznaczonym przez Sąd terminie,uważa się, że taką zgodę wyraził.

Cofnięcie pozwu w toku sprawy o rozwód (po rozpoczęciu rozprawy).

Warto mieć na uwadze, że już po rozpoczęciu rozprawy rozwodowej powód będzie mógł skutecznie cofnąć pozew o rozwód jedynie za zgodą pozwanego małżonka. Oznacza to, że po rozpoczęciu rozprawy (zarówno w trakcie jej trwania, jak i na kolejnych rozprawach), cofnięcie pozwu o rozwód bez zezwolenia pozwanego małżonka nie jest skuteczne. 

Cofnięcie pozwu o rozwód po wydaniu wyroku.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że cofnięcie pozwu o rozwód możliwe jest również po wydaniu wyroku rozwodowego. Warto jednak mieć na uwadze, że możliwość taka istnieje jedynie do czasu uprawomocnienia się orzeczenia. W takiej sytuacji również konieczna jest zgoda pozwanego współmałżonka. Podobnie zgoda pozwanego będzie niezbędna dla skutecznego cofnięcia pozwu o rozwód już po złożeniu apelacji od wyroku rozwodowego.

Czy Sąd może nie uwzględnić oświadczenia o cofnięciu pozwu o rozwód?

Tak, zdarzają się sytuacje, gdy Sąd może uznać za niedopuszczalne cofniecie pozwu o rozwód. Zgodnie z art. 203 § 4 k.p.c., sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. 

Przykładowo Sąd uzna za niedopuszczalne cofnięcie pozwu o rozwód, gdy poweźmie informację o tym, że powód cofa pozew o rozwód na skutek szantażu lub gróźb. 

Skutki cofnięcia pozwu o rozwód.

Cofnięcie pozwu o rozwód skutkuje umorzeniem postępowania. Postanowienie o umorzeniu postępowania o rozwód zamyka sprawę o rozwód.

W przypadku cofnięcia pozwu o rozwód po wydaniu orzeczenia przez Sąd I instancji, zachodzi konieczność jego uchylenia. Wówczas, w myśl art. 332 § 2 k.p.c. w przypadku cofnięcia pozwu przed uprawomocnieniem się wyroku albo przedstawieniem akt z apelacją sądowi drugiej instancji, z jednoczesnym zrzeczeniem się dochodzonego roszczenia, a za zgodą pozwanego również bez tego zrzeczenia, sąd pierwszej instancji postanowieniem uchyli swój wyrok i umorzy postępowanie, jeżeli uzna takie cofnięcie za dopuszczalne.

Co z opłatą od pozwu w przypadku cofnięcia pozwu o rozwód?

W przypadku, gdy oświadczenie o cofnięciu pozwu o rozwód zostanie złożone przed doręczeniem pozwanemu odpisu pozwu, wówczas Sąd z urzędu zwraca powodowi całą uiszczoną opłatę sądową od pozwu o rozwód – czyli kwotę 600,00 zł (art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Zgodnie z przepisami Sąd będzie jednak zobligowany do obniżenia tejże kwoty o kwotę równą opłacie minimalnej w wysokości 30,00 zł.

Jeżeli pozew o rozwód zostanie cofnięty po doręczeniu odpisu pozwu pozwanemu a przed rozpoczęciem rozprawy, wówczas sąd z urzędu zwraca stronie powodowej połowę uiszczonej opłaty od pozwu o rozwód – czyli kwotę 300 zł (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Również w tym przypadku opłatę zwracaną obniża się o kwotę równą opłacie minimalnej w wysokości 30,00 zł.

W razie cofnięcia pozwu o rozwód na skutek pojednania się stron przed sądem I instancji, Sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pozwu o rozwód.

Jeżeli cofnięcie pozwu następuje na skutek pojednania się stron przed zakończeniem postępowania apelacyjnego, wówczas zwraca się połowę uiszczonej opłaty od apelacji (art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Przy czym dodatkowo tą opłatę zwracaną obniża się o kwotę równą opłacie minimalnej w wysokości 30,00 zł.

W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości związanych z cofnięciem pozwu o rozwód, zachęcamy do skorzystania z porady prawnej adwokat Angeliki Rucińskiej, która udzieli fachowej pomocy w tej kwestii.