Obraźliwe wpisy w Internecie Instagram Facebook TikTok

W czasach, kiedy nasze życie w dużej mierze toczy się w Internecie, na coraz większą skalę pojawia się również zjawisko tak zwanego hejtu.

Zgodnie z definicją za hejt uznaje się m.in. obraźliwe, złośliwe, a często także agresywne komentarze internetowe lub po prostu słowa wypowiadane na żywo.

Niejednokrotnie osobom, które stosują hejt poprzez obrażanie innych w Internecie – w komentarzach pod zdjęciami, filmami czy we własnych wpisach na platformach typu Facebook czy Instagram, wydaje się, że działanie takie nie wywoła dla nich żadnych negatywnych konsekwencji. Najczęściej obraźliwe wpisy pojawiają się przecież anonimowo. Należy jednak pamiętać, że dzięki zaawansowanej technologii, namierzenie autora takich wpisów, nie stanowi aktualnie większego problemu.

Dlatego o tym czy obraźliwe wpisy w Internecie stanowią przestępstwo, jaka odpowiedzialność grozi za takie wpisy oraz jak się bronić w sytuacji, gdy jesteśmy ofiarą obelżywych treści zamieszczanych w Internecie, dowiesz się z niniejszego artykułu.

Obraźliwe wpisy w Internecie – czy są legalne?

Na samym początku należy wskazać czym w ogóle będą takie obraźliwe wpisy i jakie komentarze bądź publikacje zamieszczane na temat osób trzecich w Internecie mogą zostać uznane za obelżywe.

Nie każdy negatywny komentarz może być bowiem uznany za obraźliwy, każdy z nas ma przecież prawo do wyrażenia swojej opinii na dany temat, np. o jakiejś sławnej osobie, jednak oczywiście należy robić to w sposób kulturalny i nieobrażający innych.

Za obraźliwe wpisy w Internecie, np. obelżywe komentarze pod czyimś zdjęciem, wpis na mediach społecznościowych na temat osób trzecich, mogą zostać uznane przede wszystkim takie wypowiedzi, które w swoim tonie są agresywne, znajdują się w nich słowa powszechnie uznawane za obelżywe, przekleństwa. Obraźliwe będzie także obrażanie kogoś poprzez używanie w jego kierunku wyzwisk, ale także na przykład szerzenie o kimś nieprawdziwych, negatywnych w odbiorze informacji.

Wypowiedzi takie przez polskie prawo określane są jako zniesławienie, który to czyn w myśl przepisów kodeksu karnego stanowi przestępstwo. Zgodnie z bowiem art. 212 § 1 k.k., kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Paragraf 2 omawianego przepisu odnosi się natomiast do zniesławienia popełnionego w Internecie. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Przestępstwo to może zatem zostać popełnione w Internecie, co zresztą w obecnych czasach zdarza się coraz częściej.

Zniesławienie – na czym polega?

Przestępstwo zniesławienia polega po prostu na pomawianiu innych osób. Za pomawianie uznawane jest przede wszystkim oskarżanie, zarzucanie, przypisywanie, posądzanie, podejrzewanie o postępowanie lub właściwości negatywnie rzutujące na ocenę podmiotu, mające charakter poniżający w opinii publicznej, podważający zaufanie społeczne. Treścią pomówienia z reguły są informacje nieprawdziwe. Zniesławienie godzi w sławę innego podmiotu, postrzeganą jako jego dobre imię i domniemanie wszelkich cech pozytywnych.

Pamiętać należy, że czynność sprawcza zniesławienia sprowadza się do pomawiania o takie postępowanie (np. popełnienie przestępstwa, prowadzenie niemoralnego trybu życia) lub właściwości (np. alkoholizm, narkomania, zboczenie płciowe, choroba psychiczna), które mogą poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Za poniżenie w oczach opinii publicznej uznaje się natomiast każdego rodzaju zdyskredytowanie pokrzywdzonego wśród bliżej nieokreślonego kręgu osób. Skutek ten nie musi jednak nastąpić, gdyż karalne jest już samo stworzenie stanu prawdopodobieństwa jego nastąpienia (chodzi o postępowanie lub właściwości, które mogą kogoś poniżyć.

Zniesławienie w Internecie Instagram Facebook TikTok

Omówione wyżej przestępstwo oczywiście może zostać (i w obecnych czasach najczęściej tak się dzieje) popełnione w Internecie. Mówi zresztą o tym przytoczony wyżej art. 212 § 2 k.k. Za środki masowego komunikowania się w rozumieniu tego przepisu uznawane są wszelkie platformy publicznego przekazywania informacji jak telewizja, radio, prasa oraz właśnie Internet.

Do zniesławienia może dojść na popularnych obecnie platformach jak Instagram, TikTok, Twitter, Facebook, Snapchat czy Linkedin.

Obraźliwe wpisy w Internecie stanowiące przestępstwo zniesławienia najczęściej właśnie znajdują się na wymienionych wyżej platformach, ale także np. w artykułach internetowych na portalach plotkarskich czy filmach na YouTube.

Obraźliwe wpisy w Internecie a naruszenie dóbr osobistych

W omawianym temacie należy także wspomnieć, że poprzez umieszczanie obraźliwych wpisów na czyjś temat w Internecie nie tylko narażamy się na odpowiedzialność karną z tytułu zniesławienia, ale także możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej za naruszenie dóbr osobistych.

Jak udowodnić zniesławienie bądź naruszenie dóbr osobistych w Internecie?

Odnośnie przestępstwa zniesławienia warto pamiętać, że jest ono ścigane z oskarżenia prywatnego. Zatem to do osoby zniesławionej – pokrzywdzonego, należy złożenie do Sądu prywatnego aktu oskarżenia przeciwko sprawcy tego czynu. W przypadku, gdy znamy dane osoby, która nas zniesławiła będzie to proste, jednak najczęściej osoby dokonujące obraźliwych wpisów w Internecie działają anonimowo.

W takim przypadku pokrzywdzony ma prawo zwrócić się o pomoc na Policję, która posiada wiele możliwości informatyczno-technicznych do namierzenia takiej osoby. Organy ścigania mają bowiem możliwość żądania od administratora danych osobowych ujawnienia numeru IP urządzenia, z którego zamieszczono zniesławiające treści, a następnie ustalenia użytkownika tego numeru IP. Warto więc pamiętać, że nawet w Internecie nikt nie jest anonimowy, a organy ścigania wyposażone są obecnie w takie narzędzia, które umożliwiają pozyskanie danych praktycznie każdej osoby, która jest aktywna w sieci.

W zakresie natomiast obraźliwych wpisów w Internecie, które naruszają nasze dobra osobiste możliwe jest dochodzenie należnego nam zadośćuczynienia na drodze postępowania cywilnego. Jednak przed wystąpieniem na drogę sądową, najlepiej podjąć kroki prawne zmierzające do polubownego rozwiązania sporu. Istnieje bowiem duża szansa, że w ten sposób sprawa zostanie rozwiązana szybciej, a my nie narazimy się na dodatkowe koszty sądowe oraz długi proces. Najlepiej zatem wystosować do sprawcy naruszenia naszego dobra osobistego pisemne wezwanie. Zgodnie z art. 24 k.c. w piśmie takim możemy od sprawcy naruszenia żądać:

• usunięcia naruszenia i zaniechania dalszego naruszania;
• zapłaty zadośćuczynienia;
• zapłaty odszkodowania;
• zapłaty określonej kwoty na cel społeczny (możemy sami go wybrać);
• dokonania stosownych przeprosin.

W wezwaniu należy także określić termin w jakim dokonana ma być zapłata bądź inna żądana przez nas czynność. Możemy wskazać także w jakiej formie dokonane mają być przeprosiny. Dla przykładu, jeżeli ktoś bezpodstawnie obraził nas w poście na swoim Instagramie czy Facebook, możemy żądać, aby przeprosiny za ten czyn również zostały umieszczone w formie oświadczenia w poście na Instagramie lub Facebook.

Jeżeli przedsądowe wezwanie nie przyniesie oczekiwanych przez nas skutków, kolejnym krokiem jest złożenie do właściwego Sądu pozwu o ochronę dóbr osobistych. Sądem właściwym w przypadku naruszenia dobra osobistego w Internecie, zależnie od naszej woli, będzie Sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby powoda, a więc osoby składającej pozew bądź też dla miejsca zamieszkania pozwanego. W pozwie tym należy oczywiście dokładnie opisać na czym polegało naruszenie, a co najważniejsze – załączyć wszystkie zgromadzone dowody potwierdzające naruszenie naszego dobra osobistego. W pozwie wskazujemy także na nasze żądania, np. zapłaty zadośćuczynienia przez wskazanie jakiej kwoty oczekujemy. Należy jednak podkreślić, że Sąd nie jest związany tą kwotą, ale może być ona dla niego pewną sugestią. Kwota ta musi być także adekwatna do wagi i skutków naruszenia naszego dobra osobistego. Pozew powinien zostać także przez nas należycie opłacony. Opłata od pozwu zależeć będzie od wartości przedmiotu sporu, np. kwoty żądanego zadośćuczynienia. Opłatę wpłacamy na rachunek bankowy Sądu, do której pozew jest składany.

W obu przypadkach, zarówno przestępstwa jak i naruszenie dóbr osobistych, konieczne jest zebranie dowodów potwierdzających obraźliwe wpisy na nasz temat. Przydatne będą przede wszystkim zrzuty ekranu ukazujące obelżywe komentarze, zapisanie na dysk filmu czy artykułu godzącego w nasze dobre imię itp. Im więcej dowód potwierdzających dokonanie obraźliwego wpisu w Internecie, tym większa szansa na pociągnięcie sprawy do odpowiedzialności. Pamiętajmy, że w Internecie bardzo łatwo i szybko można skasować obraźliwe wpisy, a zatem dowody takie powinniśmy zbierać jak najszybciej.

Podsumowując, umieszczanie w Internecie, nawet anonimowo, wpisów obrażających inne osoby nie jest legalne.

Działanie takie z łatwością może bowiem wypełnić znamiona czynu zabronionego określanego w kodeksie karnym jako zniesławienie. Przestępstwo to popełniane w Internecie może przyjąć różnego rodzaju formy – od krzywdzących komentarzy, po obraźliwe nagrania czy upokarzające grafiki.

Warto zapamiętać, że nikt tak naprawdę nie jest w pełni anonimowy w sieci, a organy ścigania dysponują narzędziami, które pozwalają na ustalenie każdej osoby aktywnej w Internecie. Jeżeli jesteś ofiarą przestępstwa zniesławienia albo postawiono Ci zarzut popełnienia tego przestępstwa, warto skontaktować się z profesjonalnym pełnomocnikiem. Zachęcamy zatem do kontaktu z adwokat Angeliką Rucińską, która posiada doświadczenie w tego rodzaju sprawach.