Zdrada małżeńska a rozwód

Jedną z najczęstszych przyczyn rozstań wśród par jest zdrada. Niejednokrotnie w jej wyniku, osoba zdradzona w małżeństwie decyduje się na wzięcie rozwodu. Niewątpliwie, zdrada jest bowiem jednym z czynników wpływających na stopień zawinienia strony w rozpadzie wspólnego pożycia, jednakże mimo to mogą zdarzyć się sytuacje, w których pomimo, że jeden z małżonków dopuścił się zdrady, Sąd nie orzeknie rozwodu.

O tym czym jest zdrada, kiedy będzie ona wystarczającą przyczyną do orzeknięcia rozwodu oraz czy małżonek, który zdradził zawsze będzie wyłącznie winnym rozpadu pożycia dowiesz się z niniejszego artykułu.

Zdrada małżeńska – czym jest?

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy jakie zachowanie będzie uznawane za zdradę małżeńską.

Oczywiście, w przepisach nie istnieje żadna definicja legalna pojęcia zdrady. Należy zatem sięgnąć do orzecznictwa, doktryny, a przede wszystkim praktyki życia codziennego. Zgodnie z art. 23 k.r.o. jednym z obowiązków małżonków jest zachowanie wobec siebie wierności.

Zdrada małżeńska będzie więc naruszeniem tego obowiązku, a więc naruszeniem owej wierności. Za naruszenie wierności będzie z kolei uważane takie zachowanie jednego z małżonków wobec osoby trzeciej, które nosi cechy cudzołóstwa albo stwarza jego pozory. Cudzołóstwem zgodnie ze słownikiem języka polskiego jest natomiast akt współżycia płciowego osób, z których przynajmniej jedna jest związana małżeństwem z inną osobą.

Polskie prawo przewiduje jedynie związki monogamiczne, a zatem wchodzenie w bliskie emocjonalne czy fizyczne relacje z osobami trzecimi jest zachowaniem naruszającym zarówno przepisy prawa jak i zasady współżycia społecznego. Zdrada narusza normy moralne i jest przejawem rażącej nielojalności wobec współmałżonka (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1997 roku, sygn. I CKN 86/97). Przytoczony wyżej opis zdrady małżeńskiej pokazuje, że za zdradę małżeńską może być zatem uznany nie tylko akt fizyczny/cielesny, ale także bliskie relacje emocjonalne/duchowe zawiązane, na przykład przez męża ze swoją przyjaciółką. Dlatego też możemy wyróżnić dwa rodzaje zdrad: fizyczną oraz emocjonalną.

Zdrada fizyczna

Zdradą fizyczną będzie po prostu dobrowolny, fizyczny akt płciowy z inną osobą. Przy czym nie ma znaczenia czy osoba ta jest płci przeciwnej czy też tej samej. Co ważne, akt ten musi być dobrowolny. Nie będziemy mogli mówić o zdradzie, jeżeli do aktu tego doszło w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji, np. choroba psychiczna, ale także pod wpływem bezprawnej groźby czy przymusu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1997 roku, sygn. I CKN 86/97).

Zdrada emocjonalna

Zdrada emocjonalna jest nieco trudniejsza do zdefiniowania. Przyjmuje się jednak, że zdrada ta polegać będzie na pozostawieniu małżonka samego, a w zamian za to spędzanie wolnego czasu z osobą trzecią, okłamywanie małżonka, brak szczerości w uczuciach co do niego, a także na przykład zerwanie z małżonkiem więzi uczuciowych z równoczesnym skierowaniem tych uczuć na tę osobę trzecią. Za zdradę będzie uznane także zachowanie określane w orzecznictwie, m.in. Sądu Najwyższego jako tzw. pozór zdrady. Pojęcie to oznacza naruszenie przez małżonka obowiązku wierności w sposób emocjonalny, które jednocześnie może stwarzać pozory cudzołóstwa. Jako przykłady takich zachowań można podać nawiązanie z osobą trzecią więzi erotyczno-emocjonalnej, na przykład poprzez Internet, na portalu randkowym czy popularnej w dzisiejszych czasach aplikacji Tinder.

Zdrada małżeńska a rozwód

Zgodnie z art. 56 §1 k.r.o. przesłanką do orzeczenia przez Sąd rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Z uwagi na to sam fakt, że jeden z małżonków dopuścił się zdrady, nie będzie od razu stanowił samoistnej podstawy do orzeczenia tego rozwodu przez Sąd. Zdrada musi bowiem spowodować ten trwały i zupełny rozkład więzi, tzn. być jego przyczyną, a małżonek żądający rozwodu musi to wykazać.

O rozkładzie takim możemy mówić kiedy nastąpi zerwanie łącznie wszystkich trzech więzi występujących między małżonkami, tj. duchowej, fizycznej oraz gospodarczej. Zdrada małżonka musi zatem do tego rozpadu doprowadzić – jej skutkiem musi być wygaśnięcie między mężem a żoną co najmniej jednej z wyżej wymienionych więzi. Oznacza to, że przed zdradą małżeństwo funkcjonowało poprawnie – nie było w nim żadnych oznak rozpadu jakiejkolwiek więzi między stronami, a cały proces rozpadu rozpoczął się właśnie po zdradzie.

Zdrada małżeńska a orzekanie o winie

W przypadku rozwodu, którego powodem jest dopuszczenie się przez jednego z małżonków zdrady, druga strona wnosząc pozew oczywiście może wnioskować w nim o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednej ze stron, tj. tej strony, która dopuściła się zdrady. Należy jednak pamiętać, że Sąd nie jest tym żądaniem związany, a o winie w rozpadzie pożycia małżeńskiego zadecyduje dopiero po przeanalizowaniu okoliczności konkretnej sprawy. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których zdrada małżeńska wcale nie była przyczyną, a jedynie skutkiem rozpadu więzi małżeńskich.

Małżonek dopuszczający się zdrady może zostać uznany wyłącznie winnemu rozkładowi pożycia jeżeli należycie udowodnione zostanie, że przed dopuszczeniem się zdrady małżeństwo funkcjonowało prawidłowo, a dopiero po zdradzie doszło do jego rozpadu.

To znaczy, że przed zdarzeniem zdrady małżeństwo było związkiem, w którym nie występowały żadne oznaki rozkładu pożycia. Jeżeli tak było i zostanie to wykazane, zdrada będzie podstawą do orzeczenia rozwodu nie tylko jeżeli była to długotrwała zdrada, np. wejście w związek/relację z inną osobą pomimo pozostawania w małżeństwie, ale także jeżeli była to jednorazowa sytuacja, potocznie określana jako jednorazowy „skok w bok”. Podkreślić należy, że orzeczenie o wyłącznej winie jednego z małżonków najczęściej jest bardzo istotną kwestią dla drugiej strony, bowiem da mu to możliwość do uzyskania alimentów. Zgodnie bowiem z art. 60 § 2 k.r.o. jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, Sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Powyższe oznacza, że uprawniony do alimentów nie musi znajdować się w niedostatku. Wystarczającym jest bowiem, by rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej, co należy wykazać w toczącym się postępowaniu rozwodowym.

W zakresie zdrady jako przyczyny rozwodu, warto wspomnieć o instytucji przebaczenia zdrady przez małżonka, o której pisaliśmy w poprzednim artykule TUTAJ.

Podsumowując, od tego czy zdrada stanowić będzie przyczynę do orzeknięcia rozwodu, zależeć będzie czy doprowadziła ona do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami. Każdorazowo w postępowaniu rozwodowym zadecyduje o tym Sąd, po przeanalizowaniu całokształtu okoliczności faktycznej danej sprawy. W takiej sytuacji warto zwrócić się do profesjonalnego pełnomocnika, który udzieli fachowej porady prawnej i pomoże przeprowadzić przez proces rozwodowy.