Alimenty na dorosłe dziecko w czasie rozwodu

Rozwód to nie tylko zakończenie małżeństwa, ale również konieczność uregulowania wielu kwestii finansowych, w tym obowiązków alimentacyjnych. Większości osób alimenty kojarzą się z obowiązkiem rodziców wobec małoletnich dzieci – z regularnymi świadczeniami na ich utrzymanie, edukację czy leczenie. W polskim prawie rodzinnym instytucja alimentów obejmuje jednak również dorosłe dzieci, które nie osiągnęły jeszcze samodzielności finansowej. W kontekście rozwodu pojawia się więc pytanie: czy można dochodzić alimentów na dorosłe dziecko i czy koszty jego utrzymania można wliczyć do potrzeb rodziny?

Przeczytaj także: Alimenty na dorosłe dziecko

Czym są alimenty na dorosłe dziecko?

Alimenty to obowiązek dostarczania środków utrzymania (a w razie potrzeby także wychowania) osobom uprawnionym. W przypadku dorosłych dzieci obowiązek ten nie ustaje automatycznie po osiągnięciu pełnoletności. Rodzice są nadal zobowiązani do świadczeń, jeśli dziecko nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb – na przykład z powodu kontynuowania nauki, niepełnosprawności lub braku możliwości podjęcia pracy.

Alimenty na dorosłe dziecko mają charakter pomocniczy – służą wsparciu w drodze do samodzielności, a nie trwałemu utrzymaniu. Wysokość świadczenia zależy od potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców.

W praktyce alimenty te często dotyczą studentów mieszkających z jednym z rodziców po rozwodzie. Warto jednak pamiętać, że w wyroku rozwodowym sąd nie orzeka o alimentach na dorosłe dzieci – takie świadczenia można dochodzić tylko w odrębnym postępowaniu cywilnym.

Przeczytaj także: Co zwalnia z płacenia alimentów?

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny

W czasie trwania małżeństwa małżonkowie mają obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny zgodnie ze swoimi możliwościami zarobkowymi i majątkowymi. Rodzinę stanowią nie tylko małżonkowie i ich małoletnie dzieci, lecz także dorosłe, niesamodzielne dzieci, które nadal pozostają na utrzymaniu rodziców.

Ten obowiązek nie wygasa automatycznie w chwili złożenia pozwu o rozwód. Co więcej, w trakcie trwania postępowania rozwodowego można złożyć wniosek o zabezpieczenie potrzeb rodziny, tak aby sąd tymczasowo ustalił, jaka kwota powinna być przekazywana przez jednego z małżonków na utrzymanie rodziny.

Wniosek o zabezpieczenie potrzeb rodziny a dorosłe dziecko

W praktyce często pojawia się pytanie, czy we wniosku o zabezpieczenie potrzeb rodziny można uwzględnić koszty utrzymania dorosłego dziecka. Odpowiedź brzmi: tak, można, pod warunkiem że dziecko nie jest jeszcze samodzielne finansowo i pozostaje częścią wspólnego gospodarstwa domowego.

Wniosek taki należy złożyć do sądu wraz z uzasadnieniem i odpowiednimi dowodami – mogą to być m.in. rachunki, faktury, zaświadczenia o dochodach, a także potwierdzenia ponoszonych kosztów utrzymania dziecka (np. opłaty za mieszkanie, jedzenie, książki, bilety komunikacyjne, leki).

Sąd każdorazowo ocenia sytuację indywidualnie. Jeżeli pełnoletnie dziecko dokłada starań, by się usamodzielnić (np. kontynuuje naukę, poszukuje pracy), jego utrzymanie może zostać uwzględnione w potrzebach rodziny. Jeśli jednak dziecko jest w pełni samodzielne lub nie wykazuje chęci usamodzielnienia się, sąd może takie koszty pominąć.

Zabezpieczenie potrzeb rodziny pełni funkcję tymczasową – obowiązuje do czasu prawomocnego zakończenia postępowania rozwodowego. Po rozwodzie ewentualne alimenty na dorosłe dziecko należy dochodzić w osobnej sprawie.

Przeczytaj także: Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o alimenty

Podsumowanie

W trakcie rozwodu sąd nie orzeka o alimentach na dorosłe dziecko w wyroku, ale koszty jego utrzymania mogą być wliczone do wniosku o zabezpieczenie potrzeb rodziny. Jest to szczególnie istotne, gdy dziecko nadal mieszka z rodzicem i nie osiągnęło samodzielności finansowej. Takie zabezpieczenie pozwala zapewnić środki utrzymania na czas trwania procesu, zanim zostanie rozstrzygnięta kwestia alimentów w odrębnym postępowaniu.

Skontaktuj się z adwokat Angeliką Rucińską, prowadzącą Kancelarię Adwokacką w Poznaniu specjalizująca się w sprawach rodzinnych, w tym w sprawach o alimenty, rozwody i zabezpieczenie potrzeb rodziny.