Nakaz opuszczenia lokalu przez przemocowca

Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego to jedno z najskuteczniejszych narzędzi prawnych, służących ochronie bezpieczeństwa osób zagrożonych przemocą domową lub innymi formami naruszenia porządku prawnego. Instytucja ta jest przewidziana w polskim systemie prawnym, aby chronić prawa osób pokrzywdzonych, a jednocześnie pozwolić na szybkie usunięcie osoby, której zachowanie jest niebezpieczne lub uciążliwe dla domowników. Przeczytaj jak wygląda Rozwód z psychopatą.

Czym jest nakaz opuszczenia lokalu?

Nakaz opuszczenia lokalu to decyzja organu władzy, która obliguje konkretną osobę do natychmiastowego lub krótkoterminowego opuszczenia mieszkania, niezależnie od jej prawa własności, współwłasności czy tytułu prawnego do lokalu.

Wprowadzenie tej instytucji ma przede wszystkim na celu ochronę bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i majątkowego mieszkańców lokalu.

Nakaz taki ma charakter tymczasowy, jednak w niektórych sytuacjach może prowadzić do trwałego rozwiązania problemu, na przykład poprzez eksmisję.

Kiedy wydawany jest nakaz opuszczenia lokalu?

Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego jest wydawany w sytuacjach, gdy zachowanie jednej z osób zamieszkujących wspólnie w nieruchomości stwarza zagrożenie dla innych domowników.

Nakaz może zostać wydany w szczególności w sytuacjach takich jak:

• Przemoc domowa – w przypadku, gdy osoba stosuje przemoc fizyczną, psychiczną, seksualną lub ekonomiczną wobec współlokatorów – współmałżonka, partnera, jak i innych członków rodziny.
• Groźby karalne – jeśli osoba zamieszkująca lokal stosuje groźby wobec innych domowników.
• Nieustanne konflikty i awantury – w przypadku, gdy dochodzi do częstych awantur, zakłócania ciszy nocnej czy innych form destrukcyjnych zachowań, które zagrażają porządkowi i bezpieczeństwu w domu.
• Bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia – w przypadkach, gdy osoba zamieszkująca lokal zagraża fizycznie pozostałym domownikom, np. poprzez ataki fizyczne, niszczenie mienia lub posługiwanie się niebezpiecznymi przedmiotami.

Warto podkreślić, że tytuł prawny do nieruchomości (np. bycie jej właścicielem) nie chroni osoby przed nakazem opuszczenia lokalu. Nawet właściciel może zostać zmuszony do opuszczenia swojego domu, jeśli jego zachowanie zagraża bezpieczeństwu innych mieszkańców.

Na temat zakazu zbliżania się i zakazu kontaktowania się przeczytasz tutaj.

Jak przebiega postępowanie w sprawie nakazu opuszczenia lokalu?

1. Interwencja Policji:

W przypadku przemocy domowej funkcjonariusze Policji mogą wydać decyzję o natychmiastowym opuszczeniu lokalu przez sprawcę przemocy. Decyzja taka jest wydawana na okres 14 dni i ma na celu ochronę osób pokrzywdzonych. Sprawca ma obowiązek nie tylko opuścić lokal, ale także nie zbliżać się do niego ani do osób pokrzywdzonych.

2. Postępowanie sądowe:

Jeżeli sytuacja wymaga długoterminowego rozwiązania, osoby poszkodowane mogą wnioskować do sądu o wydanie nakazu opuszczenia lokalu. Postępowanie takie odbywa się najczęściej w ramach sprawy o rozwód, separację lub eksmisję. W toku sprawy sąd dokładnie bada okoliczności, analizuje dowody (np. zeznania świadków, dokumenty, opinie biegłych) i podejmuje decyzję w sprawie.

3. Postępowanie administracyjne:

W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy chodzi o najem lokalu komunalnego, władze gminy mogą wszcząć procedurę eksmisji na podstawie zachowania uciążliwego najemcy.

Nakaz opuszczenia lokalu – interwencja policji

Policjant ma prawo wydać nakaz:

• podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu;
• w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie (w szczególności w wyniku zgłoszenia przez osobę dotkniętą przemocą w rodzinie, kuratora sądowego lub pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, w związku z wykonywaniem ustawowych obowiązków).

Prawa osoby, wobec której wydany został nakaz natychmiastowego opuszczenia lokalu:

• zebranie przedmiotów osobistego użytku, przedmiotów niezbędnych do wykonywania zawodu
• jednorazowa możliwość w asyście policji odebrania reszty mienia z lokalu po wydaniu nakazu,

Zgodnie z art. 275a § 1 K.P.K – Tytułem środka zapobiegawczego można nakazać oskarżonemu o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej okresowe opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym i jego najbliższego otoczenia lub zakazać mu zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś na temat rozwodu z toksykiem, kliknij tutaj.

Nakaz opuszczenia lokalu – postępowanie sądowe

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w art. 11a przewiduje możliwość, by osoba dotknięta przemocą mogła żądać, aby sąd zobowiązał do opuszczenia mieszkania członka rodziny wspólnie zajmującego mieszkanie, który swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie.

Kwestie postępowania w sprawie nakazu opuszczenia lokalu odnaleźć możemy w art. 560²-560¹² K.P.C.

Ofiara składając wniosek do sądu o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia nie musi łączyć tego wniosku z konkretną sprawą sądową. Sąd z kolei ma obowiązek w ciągu miesiąca od wniesienia wniosku rozpatrzyć sprawę w postępowaniu nieprocesowym.

Czy można odwołać się od nakazu?

Tak, osoba, wobec której wydano nakaz opuszczenia lokalu, ma prawo złożyć zażalenie lub apelację:

• W przypadku decyzji Policji – zażalenie można złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania w terminie 3 dni od otrzymania nakazu.
• W przypadku decyzji sądu – możliwe jest wniesienie apelacji, zgodnie z procedurami Kodeksu postępowania cywilnego.

Ważne jest jednak, aby pamiętać, że wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania nakazu. Oznacza to, że osoba zobowiązana nadal musi opuścić lokal, nawet jeśli decyzja jest kwestionowana.

Przez jaki czas obowiązują wydane nakazy/zakazy?

Nakaz traci moc po upływie 14 dni od dnia jego wydania, chyba że:

• sąd udzielił zabezpieczenia w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, którym nakaz lub zakaz zostały przedłużone (postępowanie sądowe),
• gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której wydano nakaz, została zatrzymana w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa, a następnie zastosowano wobec niej środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym w postaci:
  • tymczasowego aresztowania lub
  • nakazania okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?

Sprawy związane z nakazem opuszczenia lokalu bywają złożone i często wymagają znajomości wielu przepisów prawnych oraz odpowiedniego przedstawienia dowodów. Pomoc adwokata w takich sytuacjach jest nieoceniona.

Jeśli znalazłeś się w trudnej sytuacji prawnej związanej z nakazem opuszczenia lokalu, nie zwlekaj – skontaktuj się z Kancelarią Adwokacką Angeliki Rucińskiej.